Seinasta heilsan til sonin
“Lær tú óvitan um vegin, hann skal halda, so man hann enn á gamalsaldri ikki víkja av honum.”
Orðt.22,6
Hitt stóra týska sálmaskaldið, presturin, Paul Gerhardt, f.1607, sum vit eisini á føroyskum kenna sálmar eftir, millum aðrar, “Lít allar tínar leiðir”, skrivaði stutt, áðrenn hann doyði til einasta son sín, sum tá var í prestalæru, hetta brævið:
“Ja, nú gangi eg á tí 70 ári, og eg havi ta gleðiligu vón, at kæri Gud mín skjótt vil taka meg burtur hiðani og leiða meg inn til eitt betri lív, enn tað, eg higartil havi havt á hesum foldum. Eg vil fyrst av øllum takka honum fyri alla góðsku og trúfesti móti mær frá fyrsta degi av, bæði til likams og sálar.
Harnæst vil eg av øllum mínum hjarta biðja, at Gud vil geva mær eina góða burturferð hiðani, tá ið tími mín kemur, at Hann vil taka sál mína í sína faðirhond og maka tað soleiðis, at likam mítt kann sovna mildliga inn í deyðan og kunna hvíla í friði til tann vakra dag, tá ið eg aftur skal rísa upp saman við mínum kæru, og tá ið eg skal síggja mín kæra Harra Jesus Kristus andlit til andlits – hann, sum eg enn ikki havi sæð, men sum eg trúgvi á.
Av heimsins góðsi havi eg ógvuliga lítið at lata einasta son mín fáa aftan á meg, men eitt erligt navn kann eg geva honum, og tað má hann fram um alt ansa eftir ikki at dálka. Hann er givin Gudi frá evurslítlum av, fyri at hann kundi verða ein Guds orðs tænari og boðberi.
Ver hjá Gudi, og legg einki í, at tú ikki fært góðar dagar – tí veit Gud ráð fyri. Hann kemur til okkara í svárastu mótstøðu, og tað gevur okkum frið og gleði í hjartað og frímóð í sinnið.
Tú mást lesa gudfrøði við teir rættu skúlarnar, ið hava ta rættu læruna.
Kom tær ikki upp í trúarstríð, tí við tað lagar ein seg eftir tíðarinnar krøvum, og so verður man hvørki Gudi ella menniskjum trúgvur.
Halt teg burtur frá øllum, ið illavorðið er, og fylg heldur Guds vilja og boðum hansara.
Legg tær eina við hesum:
1. Havst ikki at nøkrum illum við teirri vón, at eingin fær tað at vita! Hvussu listinlært tað er spunnið – einaferð kemur tað tó fram í dagsins ljós.
2. Lat ikki í nøkrum føri vreiðina fáa vald á tær! Um illsinnið vil øsa teg upp, so tig og lat ikki kvetta úr tær, fyrr enn tú fyrst fyri munni tínum hevur lisið tey 10 boðini og trúarjáttanina.
3. Halt teg frá tí holdsligu, syndigu girnd, og tá ið tú ert giftingargamal, tá spyr fyrst Gud um ráð og síðan gudsóttandi og skilagóð fólk.
4. Ger væl ímóti menniskjum, sjálvt um tey júst ikki løna tær tað aftur. Tí tað, sum menniskju ikki kunnu gera fyri teg, tað hevur longu Skapari himins og jarðar gjørt fyri teg, tá ið Hann skapaði teg, tá ið Hann gav tær sín kæra einborna son, og tá ið Hann í tí heilaga dópi gav tær barnakor hjá sær og gjørdi teg til arving í himmalska ríki sínum.
5. Flýggja undan gírni sum undan sjálvum helviti! Ver nøgdur við tað, tú kanst vinna tær við æru og góðari samvitsku, sjálvt um tú ikki fært nakað at vera til avlops!
Lítur tann kærligi Gud tær mikið til, so bið Hann um at varðveita teg frá misbrúki av jarðarinnar góðsi.
– Og tá ið alt verður tikið undir eitt: Les erliga! – Liv friðarliga! – Tæn við reiðiligum sinni! Statt fastur í trúgv og trúarjáttan tíni!
So kanst tú eisini einaferð fara hiðani av foldum fróur og sælur! Amen!
n.
Men Gud segði: “Tín dári”
“Men Guð segði við hann: »Tín dári! í hesi nátt verður sál tín heimtað av tær; og hvør skal tá fáa tað, sum tú hevur vunnið?«”
Luk.12,20
Men Gud segði. – Hetta ljóðar rætt sum hamarslag. Hvussu virðisleyst er ikki nú tí ríka bóndanum tað, sum øll onnur siga. Nú er einki meir at siga. Gud hevði hitt seinasta orðið – hitt allarseinasta.
Men Gud segði: “Tín dári!” Hin ríki bóndin var ikki bert eitt eiti. Tvørturímóti. Alt vignaðist væl fyri honum. Hann var eisini ein virksamur maður, og tað eigur hann ikki at fáa last fyri. Men her var hent nakað syrgiligt við honum. Hann hevði gjørt eitt álvarsamt mistak. Honum tókti, at menniskjalívið og tess vælferð verður tryggjað av tí nógva, sum ein fær um hendur. Men lív okkara verður tryggjað á heilt øðrum grundarlagi. Tað veldst um, í hvørs hondum vit eru við øllum, sum vit hava fingið upp í hendur.
Hann hevði fingið gjørt heimin og teir lutir, sum eru í heiminum, til Gud sín. Men tað, sum um ræður, er at fáa Gud og alt, sum hevur við hansara vilja at gera, gjørt til eins egnu tilveru. Tí var hann ein dári, sjálvt um hann hevði framúrskarandi menniskjalig evni.
Dári er hann, ið sigur, at Gud er ikki til. Størri dári er hann, ið sigur Gud at vera til, men sum kortini ber seg at í lívinum eftir egnum tykki uttan at spyrja um vilja Guds. Og dári er hann, sum roynir at fáa seg sjálvan at trúgva, at egnir tankar um Gud eru meira at fara eftir enn tað, Gud sjálvur sigur í orði sínum.
Munur er á at vera klókur og at vera vísur, og eisini er munur á at vera fávitskutur og at vera ein dári. Klókskapur og fávitska siga nakað um, hvussu við veit við viti okkara, meðan vísdómur og tað at vera dári siga nakað um støðu okkara til hin æviga spurningin, um okkara viðurskifti við lívsins Skapara og Harra.
Hitt versta, ið kann vera okkum fyri, er til allarseinast at hoyra Guds dóm yvir okkum: tín dári - !
Kai Jensen
1.juli 2024
Tyngst og lættast
“Hví sært tú flísina í eyga bróður tíns, men verður ikki varur við bjálkan í tínum egna eyga?”
Matt.7,3
Ein av teimum sjey vísu í gamla Grikkalandi æt Thales. Hann varð einaferð spurdur, hvat var tað lættasta, og hvat ið var tað tyngsta her í lívinum. Tann gamli grikkin setti knyklar í brýr og hugsaði leingi og væl. So við eitt kom svarið. – Tað tyngsta her í lívinum er at finna síni egnu mistøk, meðan tað lættasta her í lívinum er at finna
mistøkini, onnur gera.
Sanniliga er hetta so. Tí tá alt kemur til alt er tað nokk tað tyngsta her í lívinum at viðurkenna síni egnu mistøk, veruliga at síggja tað, at tað er ein sjálvur og ikki hini, ið alla tíðina gera mistøk. Tað er nú einaferð so, at mistøkini hjá hinum kann eg neyvan rætta, men míni egnu mistøk skuldi eg havt góðar møguleikar fyri at rætta, men hetta krevur nógv meira av mær, enn tað hevði gjørt, um eg bert skuldi funnið og rættað mistøkini hjá hinum. Tað hevur verið lætt at funnið og viðurkent syndir teirra, men ikki mínar egnu. Men viðvíkjandi mínum egnu syndum, so hevði tað ført til signing fyri meg at viðurkent tær. At viðurkennast sínar syndir gevur nýggja megi til at rætta øll mistøk, ið ein hevur gjørt.
Størsta løtan í einum lívi hjá einum menniskja er, tá tað kennir, at Jesus er til reiðar og kann fyrigeva synd, og at ein viðurkend synd er yvirfyri honum tað sama, sum ein fyrigivin og gloymd synd. So ótrúligt og stórt er tað at bera heitið: syndari, frelstur av náði við trúgv á Harran Jesus Kristus.
A.J